Familiebedrijven hebben enkele eigenschappen die hen soms haast intuïtief in de richting van duurzaam ondernemen drijft. Toch resulteert dat niet altijd automatisch in een duidelijke visie en een gerichte aanpak.

Eerder verschenen in Trends

Duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) omvat verbeteringsprocessen als goede werkomstandigheden, energiezuinigheid, optimaal transport, een efficiënt gebruik van grondstoffen, een kleinere ecologische voetafdruk. De lijst is lang en dat maakte van duurzaamheid en MVO containerbegrippen.

Anders dan bij bijvoorbeeld filantropie gaat het om ingrepen die bedrijven integreren in de bedrijfsvoering, zodat ze tot betere resultaten komen. Ook in familiebedrijven won duurzaamheid aan belang. "Familiebedrijven hebben veel in huis om goed met duurzaamheid om te gaan", zegt Vincent Molly (co-founder Familymind & professor Ondernemerschap en Familiebedrijven aan de KU Leuven en de Antwerp Management School).

"Dat familiebedrijven een visie op lange termijn ontwikkelen, helpt uiteraard, maar ook reputatie speelt een rol. Ze zijn lokaal verankerd, hun naam is vaak de bedrijfsnaam en dan denk je twee keer na. Voorts koesteren veel familiebedrijven waarden die vaak al generaties meegaan."

Toch is de praktijk bezaaid met familiebedrijven die veel doen en andere die geen voeling hebben met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hoe geraakt u verder dan de intenties?

1. Mijd de oppervlakkigheid

Zorg ervoor dat het niet blijft bij losse initiatieven zonder doordachte strategie of visie. "Zonnepanelen op het dak leggen betekent niet dat je duurzaam bezig bent", waarschuwt Vincent Molly. "De ingrepen moeten in de hele organisatie zichtbaar zijn, anders kijken de klanten erdoor." Een formalisering dan maar van de duurzaamheidsplannen? Niet enkel via een jaarlijks rapport, maar ook door een verankering op lange termijn in het familiecharter? "Bij JBC vertrekt duurzaamheid vanuit onze kernwaarde respect. Die zit vervat in ons charter", zegt mede-eigenaar Ann Claes. "Duurzaamheid is op zich niet expliciet aanwezig in het charter. We bekijken met de volgende generatie hoe het charter zal evolueren. Zij vindt respect net zo belangrijk. Het is dus goed mogelijk dat we die waarde in een volgend charter uitdiepen richting duurzaamheid."

2. Pick your battles

Familiebedrijven die het niet bij oppervlakkige bedoelingen houden, komen automatisch uit bij de vraag wat prioritair is. Je kunt niet alle deelaspecten van duurzaamheid in één beweging op de agenda plaatsen. Vaak strandt de oefening door de keuzestress. "Iets doen is beter dan niets doen", adviseert Ann Claes. "Duurzaamheid is een maatschappelijke prioriteit. Zeker de kleinere ondernemingen mogen zich niet laten afschrikken. Het is niet omdat je klein bent, dat je geen verschil kunt maken. Elke stap is een verbetering. Je kan bijvoorbeeld starten met het 'laaghangend fruit' en gaandeweg de inspanningen opbouwen."

3. Geef de nieuwe generatie een rol

De komst van de nieuwe generatie in een familiebedrijf is vaak een prikkel voor extra aandacht voor duurzaamheid. De nieuwe telgen ontwikkelden nieuwe ideeën of leerden bij andere ondernemingen hoe je acties succesvol kan integreren. "Veel jonge generaties zijn gevoelig voor duurzaamheid", merkt Vincent Molly. "Beschouw het echter niet als iets waar ze zich zomaar mee kunnen bezighouden. De volgende generatie moet dat op een goede manier in het bedrijf integreren en uitbouwen."

4. Denk aan de aandeelhouderswaardecreatie (en heb geduld)

In het beste scenario blijft duurzaamheid niet bij enkele verbeteringsacties, maar wordt het strategie. Dat gebeurt wanneer de ingrepen het zakenmodel beïnvloeden. Duurzaamheid wordt dan een activiteit die niet enkel de maatschappij dient, maar ook meer inkomsten genereert. Dat kan gebeuren in de onderneming of via een nieuw bedrijf, zoals de familie Pierre (zie kader Duurzaamheid als zakenmodel bij Nnof).

Volgens Christophe de Ville, partner bij BDO Advisory Organisation & Performance Management, is dat een proces van vallen en opstaan. "Je moet er de mislukkingen bijnemen. Duurzaamheid integreren gaat soms ook over het ter discussie stellen van de verwachtingen over het terugverdieneffect. En dat ligt niet altijd in de lijn van de verwachtingen van de aandeelhouders." Weten of een duurzaam businessmodel slaagt, is volgens De Ville moeilijk op korte termijn. "De levenscycli van producten en diensten worden almaar korter. Bedrijven moeten voortdurend een meer duurzaam zakenmodel zoeken, zonder de garantie op succes."

Familymind kan helpen om duurzaamheid in UW familiebedrijf te implementeren

Familymind is een huis voor familiebedrijven, waar zowel de familie als het bedrijf kunnen thuiskomen voor inspiratie, advies en begeleiding.

Contacteer ons vrijblijvend voor meer informatie